Dünkü Soru-Cevap #9: Kahverengi, Kot Pantolon ve Ayakkabı başlıklı yazımın ardından sevgili dostum Müge Çerman aradı hemen. Sen yapma bari, biliyorsun “kot” bir markadır diye… Evet, “Kot” Türkiye’de ilk “blucin” üretimini gerçekşetiren “Muhteşem Kot” isimli kişinin soyadından yarattığı; Selpak, Sana Yağ, Nescafe, vb. gibi jenerik isim haline gelmiş bir markadır. Ancak verdiğim örneklerden farklı olarak Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alan bir kelimedir. Bununla birlikte, Türk Dil Kurumu sözlüğünde alternatif olarak “denim” ve “blucin” kelimeleri bulunuyor. Türkiye’deki “blucin” firmaları da, kurumsal olarak “kot” kelimesini kullanmaktan israrla kaçınıyor. Ben “blucin” kelimesini kötü bir çeviri olarak sevimsiz bulduğum, “denim” kelimesini de çoğunluk tarafından bilinmediği için kullanmak istememiş; TDK sözlüğünde de yer almasına dayanarak “kot” kelimesini kullanmayı özellikle tercih etmiştim. Ancak bundan sonraki yazılarımda ne şekilde kullanacağım konusunda gerçekten kararsız durumdayım.
Yukarıda bahsettiğim tanımları biraz daha detaylı açıklayarak yazıyı tamamlayayım:
Denim: Kökeni “Fransız Nimes şehrinden” anlamına gelen “de Nimes” olan İngilizce bir kelime. Türk Dil Kurumu sözlüğünde “blucin” yapımınıda kullanılan kaba pamuklu kumaş olarak yer alıyor. Kumaşın adı olduğu için “Denim pantolon” şeklinde kullanmak gerekiyor.
Kot: Türkiye’de üretilen ilk “blucin” markası. Aynı zamanda Türk Dil Kurumu sözlüğünde hem “denim” hem de “blucin” kelimelerinin karşılığı olarak tanımlanıyor. Bu yüzden yalnızca “Kot” ya da “Kot pantolon” olarak iki şekilde de kullanılabilir.
Jean: Denim kumaştan üretilen pantolonların genel adı. “Jean” şeklinde kullanmak gerek, “Jean pantolon” hatalı bir kullanım oluyor. İnanmazsınız, Türk Dil Kurumu sözlüğünde “Cin” şeklinde karşılığı bulunuyor.
Blue Jean: İlk kez 1873 yılında Jacob Davis and Levi Strauss tarafından mavi denim kumaştan ve belirli bir stilde üretilen pantolonların genel adı. Doğru kullanımı “Blue jean pantolon” değil “Blue jean”.
Blucin: İngilizce “Blue jean” kelimesinin Türkçeleştirilmiş hali. Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde de yer alıyor. “Blucin pantolon” olarak değil, doğrudan “Blucin” şeklinde kullanmak gerek.