Bana çeşitli yollardan iletilen soruların büyük bölümü kıyafetlerde renk uyumu üzerine… Bu konuda bir seri halince birçok yazı yazacağım. Başlangıç olarak renkler konusunda genel bir bilgi vermek istiyorum. Sıklıkla bahsettiğim gibi, ben adamgibiyin.com’da moda yazmıyorum, bu sebeple de modacı jargonu kullanmıyorum. “Ton-sür ton” ya da “tona ton” gibi kullanımları günlük hayatta gülünç bile buluyorum. Bu sektörde birçok kavramın tam Türkçe karşılığı maalesef yok ya da çok acayip. Ben bu konuları genelde İngilizce araştırıyorum ve takip ediyorum; teknik, detaylı makaleleri anlamakta bir zorluk çekmiyorum; ama komiktir, kendi ana dilimde okuduğum moda makalelerinde gözüne fener tutulmuş tavşan gibi kaldığım olabiliyor. Sonuç olarak konuya hakim olun da, sonra hangi jargonu isterseniz onu kullanın diyip devam edeyim.
bu yazıda detaylı bilgilerle kafa şişirmek istemiyorum, dileyen “renk teorisi” diye arama yaparak feriştahını öğrenebilir konunun. Ben ufak bir özet geçeceğim, zira renk konusu tam bir okyanus… Neden derseniz, farklı kullanım alanları var; fotoğrafçılıkla, vb. uğraşanlar bilir, burada rengin kaynağı ışık… Tamamen farklı bir teorisi var. Basım ve matbaa işinde keza ayrı bir durum var. Ben bu yazıda ilkokulda resim dersinde öğrendiğimiz, sulu/yağlı boya ile oluşturulan renk çemberi üzerinden ilerleyeceğim. Burada sarı, kırmızı ve mavi olarak üç ana rengimiz bulunuyor ve bunları ikişer ikişer farklı oranlarda karıştırarak neredeyse sonsuz sayıda renkten oluşan bir renk çemberi elde ediyoruz. İngilizcede bir rengin bu çember üzerindeki konumunu belirten özelliğine “hue” deniyor; Türkçede tam bir karşılığı yok sanırım, biz basitçe yine “renk” diyelim (Tam olarak “rengin rengi” oluyor 🙂 ).
Bu renklere ek olarak siyah, beyaz ve bu ikisinin değişik oranlarda karışımı ile elde edilen griler var. Tüm renkteki ışıkların bir araya gelmesi beyazı oluştururken, yukarıdaki çemberdeki üç ana renk karıştırıldığında yaklaşık olarak siyah oluyor. Bu yüzden net bir şekilde adlandırmak, sınıflandırmak pek kolay değil. Bunlara da “renksizler” diyelim (İngilizcede “achromatic” olarak geçiyor).
Şimdi yukarıdaki renk çemberinden bir rengi alıp buna değişik miktarlarda beyaz katarak rengi açabiliriz. Benzer şekilde aynı rengi değişik miktarlarda siyah ile karıştırarak rengi koyulaştırabiliriz (Türkçede net karşılıklarını bulamadığım için İngilizce isimlerini yazayım: Bir renge yalnızca beyaz ekleyerek elde edilen açık tonlara “tint”; yalnızca siyah eklenerek elde edilen koyu tonlara “shade” deniyor. Yandaki görselin sol ve üst kısımlarda kırmızının “tint” ve “shade”lerini görebilirsiniz).
Bir renge değişik miktarlarda gri (yani hem siyah hem beyaz) ekleyerek de rengin tonlarını elde ediyoruz. Bu tanım gereği, yukarıda bahsettiğim “tint” ve “shade” denen kavramlar da bu tonların içerisine giriyor. Ton kelimesinin tam karşılığı budur (Tahmin edebileceğiniz üzere İngilizce karşılığı “tone” 🙂 ); bu yazıyı yazmamın temel amacı da bu “ton” kavramını netleştirmek…
Yukarıda tonları gösteren görselden anlaşılacağı üzere, her rengin tonları içerisinde siyah, beyaz ve gri yer alıyor. Teorik olarak da her renk ile uyum sağlıyorlar. Biz yine de ağırdan alalım, her bulduğumuzu siyah, gri ya da beyazla giymeyelim 🙂 Bir sonraki yazımda bu renklerin birbirleriyle ne şekilde uyum sağlayacağından bahsedeyim; sonra da tek tek örneklerle devam edeyim.